Sadece 5 günde gerçekleşen ani kuraklık

Sadece 5 günde gerçekleşen ani kuraklık…Doğal afetler denildiği zaman aklımıza ilk gelenler sel baskınları, deprem ve kuraklıktır. Ülkemiz son yıllarda bu felaketler ile sıkça karşılaşmaktadır. Ancak sayılan bu felaketlere ek olarak sıkça duyacağımız yeni bir felaket kapımızın önünde duruyor. Yeni keşfedilen bir kuraklık türü sadece 5 gün içerisinde gerçekleşen ani kuraklıklar olarak karşımıza çıkıyor. Kuraklık olarak bildiğimiz doğal afet, kendisini göstermeden aylar öncesinde gelişini belli eden (yağışların olmayışı ya da çok düzensiz ve az oluşu gibi nedenler…), geldiğinde ise bölgedeki su kaynakları ve canlılığı tüketip, doğal yaşamı tehdit eden bir felaket türüdür.

Adını sıkça duyduğumuz ve yukarıda da açıkladığım şekliyle kuraklık yaklaşık 6 ay kadar bir sürede gerçekleşirken, yeni keşfedilen ani kuraklık sadece 5 gün içerisinde kendisini gösterebiliyor.

Bilim insanları 2000-2020 yılları arası (21 yıl) boyunca uzaydan çekilmiş görüntüleri ile hidroiklim verilerini inceleyerek topraktaki nemin hızlı bir şekilde düştüğünü anlara ait bulgular tespit ettiler. Elde edilen bulgulara göre, ani kuraklık olaylarının %54-67’sinin 15 gün içerisinde, %33-46’sının da sadece 5 gün içerisinde meydana gelmektedir. Bu da bilimsel araştırmalar açısından kuraklığın izlenmesini zorlaştırıyor. Kısacası, yaklaşık 6 ayda meydana gelmesi öngörülen kuraklık, günler içerisinde meydana gelmeye başladı. Sonuçlar, ani kuraklıkların sayıca artmadığını, ancak bu hızlı olayların zaman geçtikçe daha da hızlı ortaya çıktığını gösteriyor.

Bu doğa olayı, diğerlerinin yanı sıra Avustralya, Çin ve Afrika’daki son olaylarla birlikte, orta ABD’de haftalar içinde hızlı kuraklık koşullarının ortaya çıktığı 2012-2013 Kuzey Amerika kuraklığı da dahil olmak üzere birçok ülkede gözlendi.

Bu hızlı olaylar birçok yerde belgelenmiş olsa da, ani kuraklıklar ve neden bu kadar çabuk ortaya çıktıkları hakkında hala tam olarak anlamadığımız çok şey var.

Ani kuraklık neden ve nerelerde yaşanıyor?

Hong Kong Politeknik Üniversitesi’nden Yamin Qing ve Shuo Wang’ın da içinde bulunduğu uluslararası bir ekip yaptıkları çalışmada, bu konuyla ilgili çok az çalışma var ve fazla detay yok diyor.

Araştırmacılara göre, ani kuraklıkların, yüksek sıcaklıklar, düşük yağış ve yüksek buhar basıncı açığı ile karakterize edilen ve toprak nemi tükenmesini şiddetlendiren atmosferik kuraklık dönemleri sırasında tetiklenmesi muhtemeldir.

Bölgesel olarak, ani kuraklıkların en çok nemli ve yarı nemli bölgelerde (Güneydoğu Asya, Doğu Asya, Amazon Havzası, Doğu Kuzey Amerika ve Güney Güney Amerika gibi) meydana gelmesi muhtemeldir, ancak bu sıcak noktaların dışında da meydana gelebilirler.

Wang, “Eşzamanlı toprak kuraklığı ve atmosferik kuraklık olasılığının yüksek olduğu hassas bölgelere çok dikkat etmeliyiz” diyor .

Araştırmacılar, hassas bölgelerin izlenmesine ek olarak, bulguların burada tanımlanan kriterleri kullanarak daha hızlı bir şekilde tanımlayarak gelecekteki ani kuraklıkların tahribatını azaltmamıza yardımcı olabileceğini öne sürüyorlar.

Hong Kong Politeknik Üniversitesi’nde yapılan araştırmanın yazarları Yamin Qing ve Shuo Wang; ani kuraklığın bu kadar hızlı gerçekleşmesi sebebiyle bilimsel çalışma yapmanın güç olduğunu belirtiyorlar.

Kaynak: ‘Flash Droughts’ Are Striking Faster as The World Warms, Scientists Warn – Erişim Tarihi [5/04/2022]