Bilezik alma nedir? Odunsu bitkilerin gövdesi veya dallarının bir bıçakla halka şeklinde kesilmesi ya da kabuğun bir şeridinin çıkarılmasıyla yapılan bir bahçecilik tekniğidir. Bu işlem, karbonhidratların ve hormonların aşağı doğru akışını kesintiye uğratarak, bu maddelerin bilezik alınan yerin üst kısmında birikmesine neden olur. Bu durum, bitki fizyolojisini etkiler ve bahçecilikte çeşitli amaçlarla kullanılır.
İçindekiler
Bilezik Alma İşleminin Bahçecilikte Kullanım Alanları
1- Meyve Tutumunu Artırma
Bilezik alma, bitkide karbonhidratların ve hormonların birikmesini sağlayarak meyve tutumunu artırır. Özellikle narenciye gibi meyve ağaçlarında bu teknik, çiçeklerin dökülmesini önler ve meyve tutumunu destekler. Ancak, aşırı meyve tutumu meyve büyüklüğünü olumsuz etkileyebileceğinden, meyve seyreltmesi gerekebilir.
Narenciye (Portakal, Limon, Mandalina): Bilezik alma, çiçeklenme sonrası meyve dökülmesini azaltır ve daha fazla meyve tutumunu sağlar. Ancak, meyve büyüklüğünü korumak için dikkatli bir şekilde uygulanmalıdır. [Kaynak]
Avantaj: Daha yüksek verim elde edilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler: Aşırı meyve yükü, bitkiyi strese sokabilir ve sonraki yıllarda verim düşüşüne neden olabilir.
2- Meyve Büyüklüğünü ve Kalitesini Artırma
Bilezik alma, meyve büyüklüğünü artırmak, şeker birikimini iyileştirmek ve renklenmeyi teşvik etmek için yaygın olarak kullanılır. Bu teknik, özellikle üzüm ve ceviz gibi ticari değeri yüksek ürünlerde tercih edilir.
Üzüm: Bilezik alma, üzüm tanelerinin büyüklüğünü artırır, şeker oranını (Brix) yükseltir ve renklenmeyi iyileştirir. Çekirdeksiz üzüm çeşitlerinde bu teknik, daha kaliteli ve pazar değeri yüksek ürünler elde etmek için kullanılır. [Kaynak]
Uygulama Zamanı: Çiçeklenme sonrası veya meyve büyüme döneminde yapılır.
Sonuç: Daha iri, tatlı ve renkli üzüm taneleri.
Ceviz: Bilezik alma, ceviz içinin dolgunluğunu artırır ve besin değerini iyileştirir. Ayrıca, ceviz içinin daha düzgün bir şekilde gelişmesini sağlar. [Kaynak]
Sonuç: Daha kaliteli ve besleyici ceviz içi.
3- Mevsim Dışı Çiçeklenme Sağlama
Bilezik alma, bitkinin vejetatif büyümesini engelleyerek üreme gelişimini teşvik eder. Bu, özellikle mango gibi tropikal meyve ağaçlarında mevsim dışında çiçeklenme sağlamak için kullanılır.
Mango: Bilezik alma, mango ağaçlarında tipik çiçeklenme sezonu dışında çiçeklenmeyi teşvik eder. Bu, mango üreticilerinin yıl boyunca ürün elde etmesine olanak tanır. [Kaynak]
Uygulama Zamanı: Çiçeklenme öncesi dönemde yapılır.
Sonuç: Mevsim dışında çiçeklenme ve meyve üretimi.
Avantaj: Pazar talebine göre ürün elde etme imkanı.
4- Vejetatif Büyümeyi Yönetme
Bilezik alma, bitkideki karbonhidratların ve hormonların birikimini kontrol ederek aşırı vejetatif büyümeyi sınırlar. Bu, özellikle elma gibi meyve ağaçlarında, meyve verimini ve kalitesini artırmak için kullanılır.
Elma: Bilezik alma, aşırı yaprak ve dal büyümesini kontrol ederek bitkinin enerjisini meyve üretimine yönlendirir. Bu, daha kaliteli ve iri meyveler elde edilmesini sağlar. [Kaynak]
Sonuç: Daha iyi meyve verimi ve kalitesi.
Avantaj: Bitkinin enerjisi, meyve üretimine odaklanır.
5- Çoğaltma ve Aşı Kalemi Hazırlama
Bilezik alma, aşı kalemi hazırlamak için kullanılan bir tekniktir. Bu işlem, aşı kaleminin daha güçlü ve canlı olmasını sağlar. Özellikle macadamia gibi ağaçlarda bu teknik yaygın olarak kullanılır.
Macadamia Ağaçları: Bilezik alma, aşı kalemi olarak kullanılacak dalların daha iyi gelişmesini sağlar. Bu, daha başarılı bir aşı işlemi için önemlidir. [Kaynak]
Sonuç: Daha güçlü ve sağlıklı aşı materyali.
Avantaj: Aşı başarısını artırır ve bitki çoğaltma sürecini kolaylaştırır.
6- Meyve Olgunlaşmasını Hızlandırma
Bilezik alma, meyve olgunlaşmasını hızlandırmak için de kullanılabilir. Bu teknik, karbonhidratların meyveye yönlendirilmesini sağlayarak meyvenin daha hızlı olgunlaşmasını teşvik eder.
Örnek: Üzüm ve narenciye gibi ürünlerde, hasat zamanını öne çekmek için bilezik alma yapılabilir.
Sonuç: Daha erken hasat ve pazar avantajı.
Bilezik Alma Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Doğru Zamanlama: Bilezik alma, bitkinin büyüme döngüsüne uygun bir zamanda yapılmalıdır. Yanlış zamanlama, bitkiye zarar verebilir.
Doğru Teknik: Bilezik alma sırasında kabuk tamamen çıkarılmalı, ancak odun dokusuna zarar verilmemelidir.
Bitki Sağlığı: Bilezik alma, bitkide stres yaratabileceğinden, sağlıklı ve güçlü bitkilerde uygulanmalıdır.
Aşırı Uygulamadan Kaçınma: Bilezik almanın sık veya yanlış uygulanması, bitkinin ölümüne neden olabilir.
Bu içerikte bilezik alma nedir sorusunu özetle açıklamaya çalıştık. Aşağıda bilezik alma işleminin bazı meyve türlerinde uygulanışa ait videolar ekledim. Videoları izleyerek bilezik alma işleminin nasıl yapıldığını kolayca öğrenebilirsiniz. Çeşitli alış-veriş sitelerinde bilezik almada kullanabileceğiniz araç-gereçler satın alabilir ya da bu işlemi aşı bıçağı ile de kolayca yapabilirsiniz.
