Yağışlardaki değişiklikler küresel gıda üretimini nasıl etkileyecek?

Isınan bir iklim, bölgesel yağışları ve dolayısıyla küresel gıda arzını etkileyecektir. Bununla birlikte, dünyadaki yalnızca birkaç bölge şu anda iklim değişikliğine atfedilebilecek yağış değişiklikleri geçiriyor. Bu tür değişikliklerin doğal değişkenliğin dışında ne zaman ortaya çıkacağını bilmek etkili adaptasyon önlemleri almak için kritiktir.

PNAS’da yayınlanan bir araştırma, 21. yüzyıl iklim modeli tahminlerini kullanarak, küresel gıda üretimi gerçekleştirilen bir çok bölge için ortalama yağışların, düşük emisyon senaryosu altında bile uzun vadeli doğal değişkenlikten daha fazla değişeceğini gösteriyor.

Bununla birlikte, Paris Anlaşması ile uyumlu emisyonların, etkilenen ekili arazileri önemli ölçüde azaltabileceğini ve yağışlar konusunda en çok etkilenecek bölgelere değiniyor.

Yağışlardaki değişiklikler küresel gıda üretimini etkiler mi?

Ulusal Bilimler Akademisi’nde yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, sera gazı emisyonları 2015 Paris Anlaşması’nda belirtilen hedeflere ulaşmak için radikal bir şekilde azaltılsa bile, iklime bağlı olarak meydana gelen yağışlardaki değişiklikler, temel gıdaları etkileyecektir.

Küresel gıda maddeleri buğday, mısır, pirinç ve soya fasulyesi

Küresel sıcaklıklar artmaya devam ettikçe yağışlar gerçekte artacaktır, bununla birlikte, yağış şekilleri dünya genelinde oldukça değişkenlik göstermektedir ve “zenginleşen ve daha fakir olan“ yoksullaşan ”mekanizmasını takip etmektedir. Bu, tropikal ve yüksek enlemler gibi nemli bölgelerin daha nemli, subtropik gibi kuru bölgelerin daha da kuru olacağı anlamına geliyor. Pek çok bölge, zaten “tarihsel” ortalamaları aştı ve böylece Rusya, Norveç, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Doğu Sahili bölgeleri de dahil olmak üzere yeni normlar oluşturdu.

Yazarların belirttiği gibi, yağış alan tarım alanları, gelişmekte olan dünyadaki tarım alanlarının yüzde 60 ila 95’ini oluşturuyor. Daha az yağış, mahsul verimliliğinde önemli değişiklikler anlamına gelecektir ve küresel gıda üretimini büyük ölçüde etkileyebilir. Bu nedenle, 21. yüzyılda gıda güvenliğini sağlamak için uyarlamalı önlemler alınmalıdır.

Araştırmacılar iklim modellerini dört farklı emisyon senaryosunu inceledi (düşükten yükseğe) ve bu senaryoları önümüzdeki yıllarda yağmurda kalıcı değişikliklerin ne zaman gerçekleşeceğini belirlemek için kullandılar. Ayrıca, bu değişimlerin tarımı nasıl etkileyebileceğini, toplam temel kalori alımının yaklaşık yüzde 40’ını oluşturan dört temel ürüne (buğday, mısır, pirinç ve soya fasulyesi) odaklanabileceğini düşündüler.

Paris Anlaşması’nın emisyon hedeflerini karşılamak, etkilenen ekim alanlarının boyutunu önemli ölçüde azaltabilse de, yağıştaki iklim kaynaklı değişiklikler nedeniyle 2040 yılına kadar buğday, mısır, pirinç ve soya fasulyesi yetiştirmeye ayrılan arazinin yüzde 14’ü daha kuru olacak ve yazarların bildirdiğine göre yüzde 31 daha nemli olacak. Daha yüksek emisyonlar, değişikliklerin daha erken gerçekleşeceği anlamına geliyor. Yüksek emisyon senaryosuna göre, toprakların yüzde 36’sına kadar daha kuru veya daha nemli hale gelebilir.

Araştırmacılar ayrıca yağışlardan en çok etkilenme riski olan bölgeleri belirlediler. Buna göre, Güneybatı Avustralya, Güney Afrika, Güney Amerika’nın güneybatısı ve Akdeniz çok daha az yağış alacak. Avustralya, Cezayir, Fas, Güney Afrika, Meksika, İspanya, Şili, Türkiye, İtalya ve Mısır gibi başlıca buğday üreticilerini ise yüzde 15 ile 100 arasında değişen kuru koşullar bekliyor.

Kuzey Avrupa, ABD, Kanada ve Rusya’nın buğday tarlaları yağış alacak. Çin ve Hindistan emisyon senaryolarının altında, çok daha nemli alanlara sahip olacak. Japonya, Kore ve Filipinler dahil olmak üzere diğer büyük pirinç üreticisi ülkeler de daha fazla yağış alacaktır. Daha fazla yağış, mahsul verimliliğini artırabilir ancak aynı zamanda taşkın ve hastalık riskini de arttırır.

Yağış değişikliklerini öngören pek çok çalışma yayınlandı, ancak bu kez araştırmacılar, hangi tarımsal üretim bölgelerinin etkilenme olasılığının en yüksek olduğunu değerlendirmek için ekim alanlarının uzamsal dağılımına ve yağışların yanı sıra büyüme mevsimlerine baktılar.

Gelecekteki yağış modellerini ve ne kadar hazırlık yapılacağını bilmek, ilgili kurumların ve çiftçilerin değişikliklerle başa çıkmak için yeni stratejiler ve uyarlanabilir önlemler geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Yağışlardaki değişiklikler küresel gıda üretimini nasıl etkileyecek? başlığına paralel olarak aşağıda yer alan yazılar da ilginizi çekebilir.

İklim değişikliği mevcut mahsul üretimini etkiliyor olabilir mi?

İklim Değişikliği 4 Hayati Ürünün Küresel Verimini Azaltacak

Kaynak

Rojas, M et al. Emergence of robust precipitation changes across crop production areas in the 21st century. Proceedings of the National Academy of Sciences (2019). 201811463 DOI: 10.1073/pnas.1811463116